Xử Lý Thế Nào Khi Động Cơ Máy Nén Khí Bị Cháy
Cháy động cơ không phải là sự cố ngẫu nhiên, mà nó thường bắt nguồn từ quá tải, quá dòng, mất pha, lỗi hệ thống điện hoặc lỗi cơ khí. Việc nhận biết dấu hiệu sớm, xác định nguyên nhân và xử lý đúng cách sẽ giúp bảo vệ động cơ và tránh lặp lại sự cố này.
Contents
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT ĐỘNG CƠ MÁY NÉN KHÍ CHÁY
Một số dấu hiệu cảnh báo sớm trước khi động cơ bị cháy hoàn toàn bao gồm:
-
Máy nén khí dừng đột ngột và không khởi động lại được
- Sau khi nhảy CB (cầu dao), động cơ không khởi động lại hoặc có thể chạy trong vài giây rồi lại ngừng.
-
Aptomat hoặc rơ-le nhiệt liên tục nhảy
- Hệ thống điện báo lỗi quá dòng (Overcurrent) hoặc mất pha (Phase Loss).
-
Mùi khét từ động cơ, nhiệt độ động cơ tăng cao bất thường
- Nếu chạm tay vào thân động cơ thấy nóng rực hoặc ngửi thấy mùi cháy khét, có thể lớp cách điện cuộn dây đang bị hỏng.
-
Biến tần báo lỗi quá tải hoặc lỗi động cơ
- Trên màn hình biến tần xuất hiện các lỗi như:
- OC (Overcurrent – Quá dòng)
- OL (Overload – Quá tải)
- PHL (Phase Loss – Mất pha)
- Err Motor (Lỗi động cơ)
- Trên màn hình biến tần xuất hiện các lỗi như:
-
Tiếng ồn bất thường khi động cơ chạy
- Có thể xuất hiện âm thanh ù ù lớn hoặc tiếng rít bất thường do ổ bi khô dầu, trục rotor chạm vào stator.
-
Dòng điện đo được cao hơn mức định mức
- Khi đo ampe bằng đồng hồ kẹp dòng, nếu dòng điện động cơ vượt quá giá trị định mức trên nhãn máy (Nameplate), chứng tỏ động cơ đang hoạt động quá tải hoặc gặp sự cố cuộn dây.
NGUYÊN NHÂN ĐỘNG CƠ MÁY NÉN KHÍ BỊ CHÁY
Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến khiến động cơ máy nén khí bị cháy:
1. Quá Tải Trong Thời Gian Dài
- Áp suất máy nén khí quá cao, làm động cơ phải hoạt động với công suất lớn hơn thiết kế.
- Lọc khí, lọc dầu, lọc tách dầu bị bẩn, cản trở lưu lượng khí, khiến đầu nén hoạt động nặng tải.
- Vòng bi bị mòn hoặc kẹt, tăng lực cản cơ khí khiến động cơ làm việc quá sức.
✔ Cách xử lý:
- Kiểm tra áp suất cài đặt và điều chỉnh phù hợp với thông số của nhà sản xuất.
- Bảo trì và thay thế các bộ lọc định kỳ để đảm bảo lưu thông khí.
- Kiểm tra, bôi trơn hoặc thay vòng bi nếu có dấu hiệu mòn hoặc rơ lỏng.
2. Quá Dòng Do Sự Cố Điện
- Điện áp cấp vào không ổn định, lệch pha hoặc mất pha làm động cơ phải kéo dòng cao hơn để bù công suất.
- Cuộn dây động cơ bị chập, chạm đất hoặc hỏng cách điện, gây dòng rò và làm tăng nhiệt độ động cơ.
- Biến tần hoặc rơ-le nhiệt bị hỏng, không bảo vệ động cơ kịp thời khi có sự cố.
✔ Cách xử lý:
- Dùng đồng hồ đo điện áp kiểm tra điện cấp vào động cơ. Nếu thấy mất pha, lệch pha, cần kiểm tra nguồn điện tổng.
- Dùng đồng hồ đo điện trở cách điện (Megger) để kiểm tra tình trạng cuộn dây động cơ. Nếu cách điện kém, cần quấn lại động cơ.
- Kiểm tra biến tần và relay nhiệt, nếu phát hiện lỗi, cần thay thế linh kiện bảo vệ động cơ.
3. Mất Pha Khi Hoạt Động
- Khi mất 1 pha trong động cơ 3 pha, hai pha còn lại phải chịu tải lớn hơn, gây quá tải và cháy cuộn dây nhanh chóng.
✔ Cách xử lý:
- Kiểm tra cầu dao tổng, aptomat, hệ thống dây điện để đảm bảo không bị mất pha.
- Sử dụng rơ-le bảo vệ mất pha để ngắt động cơ ngay khi phát hiện sự cố.
4. Lỗi Cơ Khí Ảnh Hưởng Đến Động Cơ
- Nếu đầu nén bị kẹt, dầu bôi trơn bị đặc hoặc cạn sẽ làm tăng lực cản lên động cơ, khiến nó hoạt động quá tải và nhanh bị cháy.
✔ Cách xử lý:
- Xả và thay dầu bôi trơn theo đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất.
- Kiểm tra độ căng dây đai (nếu máy dùng truyền động dây đai) và thay thế nếu cần.
CÁCH XỬ LÝ ĐỘNG CƠ MÁY NÉN KHÍ BỊ CHÁY
Khi động cơ bị cháy, cần thực hiện các bước sau để khắc phục:
- Ngắt nguồn điện ngay lập tức để tránh chập cháy lan rộng.
- Tháo động cơ ra khỏi máy nén khí để kiểm tra tình trạng cuộn dây đồng bên trong động cơ.
- Dùng đồng hồ đo điện trở cuộn dây để xác định mức độ hư hỏng:
- Nếu điện trở bằng 0Ω → cuộn dây đã chạm chập hoàn toàn, cần quấn lại hoặc thay động cơ mới. Thông thường bạn chỉ cần quấn lại.
- Nếu điện trở quá thấp → động cơ bị hỏng lớp cách điện, cần quấn lại.
- Kiểm tra vòng bi và trục quay để đảm bảo không bị kẹt cứng.
- Lắp động cơ mới hoặc quấn lại cuộn dây, sau đó kiểm tra điện áp đầu vào trước khi vận hành.
LỜI KHUYÊN CỦA CHUYÊN GIA ĐỂ TRÁNH ĐỘNG CƠ MÁY NÉN KHÍ CHÁY
🔹 Bảo dưỡng định kỳ: Kiểm tra và vệ sinh động cơ, thay dầu, thay lọc khí, lọc dầu đúng thời gian.
🔹 Kiểm tra nguồn điện: Đảm bảo điện áp ổn định, không bị lệch pha, mất pha.
🔹 Sử dụng rơ-le bảo vệ: Lắp rơ-le quá tải, mất pha, bảo vệ động cơ khỏi sự cố điện.
🔹 Kiểm tra biến tần thường xuyên: Đảm bảo cài đặt đúng thông số để tránh quá tải.
🔹 Định kỳ đo điện trở cách điện cuộn dây để phát hiện sớm hư hỏng trước khi động cơ bị cháy hoàn toàn.
Cháy động cơ máy nén khí là sự cố nghiêm trọng, nhưng hoàn toàn có thể ngăn ngừa nếu bảo dưỡng và kiểm tra đúng cách. Nếu máy nén khí của bạn gặp sự cố này, hãy thực hiện kiểm tra theo các bước trên để đảm bảo khắc phục triệt để, tránh tái diễn. 🚀
Có thể bạn quan tâm: